Làng Thư Điền nay là xã Ninh Nhất, thành phố Ninh Bình, nổi tiếng là “đất học”. “Thư Điền ” được lấy từ ý câu thơ “Thư điền vô thuế tử tôn canh” – Ruộng là sách thì không mất thuế, con cháu nên vừa học vừa cấy cầy.
Thư Điền có di sản văn hoá vật thể như văn từ, bia đá, cột đá, hệ thống từ đường, đình đền, chùa Hưng Long. Ngoài ra còn di chúc, gia phả, hương ước cổ, rất có giá trị.
Từ khi lập làng, nơi đây đã có 24 điều Hương ước do cụ Nguyễn Tử Dự soạn năm 1772, khuyên răn sống cho phải đạo: Dường lão, Nhiêu học, Giới tửu, Khuyến thiện, Giới thủ canh thổ.
Cũng hiểu vì đó mà họ Nguyễn Tử có nhiều người đỗ đạt cao, từ tiểu khoa đến đại khoa, làm quan khắp nơi, được sử sách ghi nhận “Vốn dòng thi lễ, đời đời văn học”.
Họ Nguyễn Tử ở Ninh Nhất, thành phố Ninh Bình đã có lịch sử từ năm 1852, một trong số ít gia phả được lưu trữ trong Viện Hán - Nôm Quốc gia... Từ những ghi chép được và những câu chuyện lưu truyền có thể thấy rằng, dòng họ Nguyễn Tử thời nào cũng có những con người ưu tú như Nguyễn Tử Dự, Nguyễn Tử Mẫn, Nguyễn Tử Hanh, Nguyễn Tử Đông… Trải qua bao đời, dòng họ Nguyễn Tử liên tục có người học hành đỗ đạt. Hậu duệ của dòng họ Nguyễn Tử ngày nay vẫn giữ được truyền thống ông cha, kế tục sự nghiệp vẻ vang của đời trước, lưu giữ thanh danh của quê hương có thể kể đến như Nguyễn Tử Siêm, Nguyễn Tử Quảng, Nguyễn Tử Chuấn...
Cụ Nguyễn Tử Mẫn (1810-1901) là một nhà địa lý học của tỉnh Ninh Bình và Việt Nam. Ông quê ở ở thôn Đống Cao, xã Giá Hộ, tổng Kỳ Vĩ, nay là làng Thư Điền, xã Ninh Nhất, huyện Hoa Lư. Nguyễn Tử Mẫn là một người rất am hiểu về địa lý Ninh Bình. Ông đỗ cử nhân năm 1841, làm tri các huyện Kim Anh (Vĩnh Phúc), Hiệp Hòa (Bắc Ninh) và Gia Viễn (Ninh Bình), gọi tắt là cụ Huyện. Sau đó ông từ quan rồi về quê dạy học và viết sách, có công lớn viết nên cuốn gia phả họ Nguyễn Tử (1852) và góp công khởi nguồn sông Chanh, tiêu úng đoạn từ Vườn chầu đến Cổ Loan. Tác phẩm nổi tiếng của ông phải kể đến là "Ninh Bình toàn tỉnh địa chỉ khảo biên"
Từ thời cụ Nguyễn Tử Dự (đời Lê đã làm đến chức Tả Tham nghị đại phu) đã đề ra "Hai mươi bốn điều khoản ước", cho đến nay nhiều điều khoản vẫn còn nguyên giá trị như Điều 9 "Nhiêu học", nghĩa là "Khuyến khích việc học"... Thời nào dòng họ Nguyễn Tử cũng có những người con ưu tú. Nhiều người đã là tiến sỹ, thạc sỹ, sỹ quan cao cấp. Tiêu biểu cho lớp trẻ ngày nay của dòng họ Nguyễn Tử như: Nguyễn Tử Quảng, Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Bkis được công nhận là Nhân tài đất Việt; Nguyễn Tử Mạnh Cường, nhà nghèo, bố mất sớm nhưng cố gắng học giỏi và thi đỗ thủ khoa tuyệt đối cả 2 trường đại học.
Bên cạnh đó, dòng họ Nguyễn Tử quan tâm phát triển Quỹ khuyến học, do con cháu trong họ đóng góp. Dòng họ Nguyễn Tử được nhận danh hiệu "Dòng họ hiếu học", nhà thờ họ Nguyễn Tử được xếp hạng di tích. Giáo sư, Tiến sỹ nông nghiệp Nguyễn Tử Siêm đã nói trong cuộc hội thảo về lịch sử làng Thư Điền, công lao của cụ Nguyễn Tử Dự và dòng họ Nguyễn Tử đối với quê hương: "Mang họ Nguyễn Tử là phải nhớ trách nhiệm một công dân thành phố Ninh Bình, là người dân có cội nguồn Cố đô Hoa Lư, bên cạnh niềm vinh hạnh là trách nhiệm phải học tập và làm việc cho xứng đáng".